भिम वि.क. बैदी / टीकापुर – ७ को पथरैया, मोहना र कांडा नदीको संगम स्थलमा माछा मार्दा सरक्षणकर्मि चिन्तित भएका छन् । वर्षाको समयमा विश्व मै लोपोन्मुख अवस्थामा रहेको संरक्षित प्राणी डल्फिन पाइने क्षेत्रमा दैनिकजसो एक दर्जनवेशी मछ्वाराले माछा मार्ने भएकोले डल्फिनको आहारमा असर पर्ने भएकोभन्दै संरक्षणकर्मि चिन्तित भएका छन् ।
प्रतिपुर, खैरा, गोराचौराहा, धुसी लगायतका विभिन्न गाउँ बाट सो क्षेत्रमा माछा मार्न आउने गरेको स्थानियको भनाई रहेको छ । ‘यहाँ विभिन्न क्षेत्रका मानिसहरु जाल ,बल्छी लिएर माछा मार्न आउँछन डल्फिन क्षेत्र भएकोले माछा मार्न निषेधित गरिएको छ भन्दा उल्टै मछवाराहरुले झगडा गर्छन्’डल्फिन संरक्षणमा क्रियाशिल रहेका स्थानिय नरेन्द्र रेग्मीले भने । ‘हामीले माछा नमार भन्दा मान्दैनन् यहाँ नगरप्रहरी या कालाकुण्डा स्थित प्रहरीले गस्ति बढाउनु पर्ने आवश्यक रहेको रेग्मीले बताए ।
सो क्षेत्रमा दैनिक जसो १४/१५ जना मानिस माछा मार्नका लागी आउने गरेको स्थानिय प्रकाश ढुंगानाले बताए । गतवर्ष सम्म नगर प्रहरी आएर यी नदीमा माछा मार्नेलाई सम्झाइ बुझाइ पठाउने गर्ने गरेका तर यसवर्ष भने नदेखिएको उनले दावी गरे ।
‘नदीमा विष हाल्ने, महाजाल हाल्ने ,रासायनिक विषादी हाल्ने, अन्धाधुन्ध तरिकाले माछा मार्ने काम नकारात्मक काम भएको संरक्षणकर्मी विजयराज श्रेष्ठले बताए । यसका लागी टीकापुर नगरपालिकाले डल्फिन जोगाउन तथा नदी तटिय क्षेत्रका समुदाय संग सहकार्य गरि जलचर ऐन बनाएर कार्यान्वयन गर्नुपर्नेमा जोड दिए ।
मानिस पछिको चेतनशिल प्राणीकोरुपमा रहेको डल्फिनले भारतको घाघरा नदिबाट नेपालका नदिहरुमा वर्षायाममा बच्चा हुर्काउन आउने गर्छन । यहाँ गंगेटिक प्रजातिका डल्फिन आउने गरेका छन् । यी जातिका डल्फिन नेपाल,भारत,पाकिस्तान र बंगलादेशका नदिमा पाइन्छन् । यसको मुख्य आहारा माछा,घोंघि हुन भने डल्फिन स्तनधारी प्राणी हो ।