सत्ति / टीकापुर -१ मा बस्दै आएका छत्र बहादुर मल्ल आफ्नै प्रकाशन तथा सम्पादनमा जानकी खबर सप्ताहिक पत्रिका सञ्चालनमा ल्याएका छन् । उनी पत्रकारितामा आर्थिक उपलब्धी नभएपछि आफ्नै जमिनमा दूई वर्षदेखि फूलखेतीमा रमाएका छन् ।
राजनीतिशास्त्र स्नातकोत्तर ,शिक्षा शास्त्र एम एड र कानुन (एलएलबि) त्रिभुवन विश्वविद्यालय ,किर्तिपुरमा अध्ययन गरेका मल्ल कोभिड पछि पत्रिका प्रकाशन धरापमा परेपछि फूलखेती तर्फ आकर्षित भएको बताउँछन् ।
उनी जानकिनगर गा पा ७ मा रहेको १ विगाहा जमिनमा खेती गर्दै आइरहेको । उनले भने ‘गतबर्ष बजार अभावका कारण झन्डै चारक्विन्टल फूल खेर गयो । बैशाखको हावाहुरीले पनि ठूलो क्षति भयो । यो वर्षको बाढीले पनि फूल उत्पादनमा ठूलो क्षति पुगायाे ।’ फूललाई स्याहार सुसार धेरै चाहिने भएकोले उनीहरु श्रीमान श्रीमति दुबै जना व्यस्त हुन्छन् । फूल सिजनमा गृहणी महिलाहलाई ज्याला दिएर माला उन्न लगाउने गरेको उनी बताउँछन् ।
फूल खेतीले थोरै जग्गामा पनि धेरै आम्दानी गर्न सकिन्छ भन्ने बुझाइ गाउँको यूवामा हुन थालि सकेको उनले बताए । टीकापुरमा अहिले चार जना युवाले फूल खेती गरिरहेका छन् ।
‘यो वर्षको तिहार अलि अघि नै भएकाले पुर्ण रुपमा फूल फुल्न पाएन जुन कारण सबैको अर्डर लिन सकिएन । मैले ८ सय मालाको अडर लिएको छु, प्रति माला १४० रुपैयाँ होलसेलमा बिक्री भैरहेको छ ।’
पछिल्लो केही वर्ष यता गाउँघरमा पनि फूल बाह्रै महिना बिक्री हुने गरेको मल्ल बताउँछन् । पुजा आजा, विवाह, व्रतबन्ध तथा मृत्यु कार्यमा पनि फूल चाहिने भएकोले बजारलाई व्यवस्थित गर्न सके फूल खेती जुनसुकै ठाउँमा पनि फस्टाउने उनको भनाइ छ ।
यस्तै टीकापुर–१ वनगाउँका सीताराम चौधरी ‘सितल’ ले केही वर्ष अघिसम्म १० कठ्ठा जमिनमा ८/९ क्वीन्टल धान फलाउँथे ।
बिक्री गर्दा मुस्किलले २० हजार रुपैयाँ पाउँथे । परिश्रम, लगानीको लेखाजोखा गर्दा बर्सेनि बराबरी हुन्थ्यो । अझ कुनै वर्ष त नोक्सानी समेत बेहोर्नुपर्थ्यो । त्यसपछि उनले फूल खेती गर्ने सोच बनाए ।
३ वर्षयता उनको धान फल्ने जमिनमा ढपक्क सयपत्री फूल फूलेको छ । ‘जमिनले नयाँ जीवन पायो, मेरो आवश्यकता पुरा भएको जस्तो अभाष हुन्छ ।’जोड–घटाउ गर्दा देखिने आम्दानीले उनी सयपत्री झै ढपक्क बलेको देखिन्छन् ।
उनले विगत स्मरण गरे । ‘जीवनको उर्जावान समय धेरै क्षेत्रमा खर्च गरियो । कला क्षेत्रमा हात हालिएन कि, क्यामेरा बोकेर हिँडिएन । तर कतै फापे जस्तो लागेन । अन्तिममा जे परे पर्ला । डुबे, डुबुँला भनेर फूल व्यवसाय रोजे । यसबाट सन्तुष्टि मिलेको छ ।’
महेन्द्र बहुमुखी क्याम्पस दाङबाट स्नातकसम्म अध्ययन गरेका सितलले एकताका भारतको मुम्बईमा फोटोग्राफीको तालिम लिए । फोटो स्टुडियो खोली उनले ०४९ देखि ०५१ सम्म फोटोग्राफीमा क्रियाशील रहे तर फापेन । फोटो व्यवसायी मात्रै होइन, २०५७ मा फिल्म क्षेत्रमा हात हाले । पश्चिमा थारु भाषाको पहिलो फिल्म ‘कुहिरा’को निर्माता भइ काम गरे । त्यसमा असफल भएपछि जीविकोपार्जनको लागि खेतीपातीसँगै अनेकौं ठाउँमा भौतारिएको सुनाउँछन् । अनेकौ पेशा अंगाले । तर सफलता हात नपरेपछि अन्ततः उनी फूल खेती रोजे ।
‘अरू क्षेत्रमा भन्दा सम्भावना बढी देखे । मान्छेको जन्मदेखि मृत्युसम्म चाहिने फूल नै रहेछ तर यहाँ फूलको व्यावसायिक उत्पादन देखिन । बाहिरबाटै आयात हुन्छ, सोधखोजकै क्रममा चितवनमा गरिएको व्यवसायिक फूल खेतीको अनुगमन गरे । उहाँहरू त यहाँ मात्रै होइन यहाँबाट विदेशसम्म फूलको निर्यात गर्दोरहेछन् । अनि मैले किन गर्न नसक्ने भन्ने आँट आयो ।’ चितवनमै फूल खेती सम्बन्धी २ हप्ते तालिम लिएँ । प्राविधिक ज्ञान समेत हासिल गरेपछि फूल खेती शुरूवात गरेको सीताराम सुनाउँछन् ।
उनले २०७५ साउनदेखि उनी १० कठ्ठामा फूल खेतीको शुरूआत गरेका हुन् । इन्द्रेणी फ्लाेरि कल्चर एण्ड डेकोरेटरर्स् फर्म स्थापना गरी उनी पहिलो सिजनमै राम्रो प्रतिफल पाएपछि निकै उत्साहित भए ।
शुरुवाती वर्षमा १ लाख ३५ हजार लगानी गरेका उनले एकै सिजनमा ३ लाख र वर्षमा करीब ६ लाख आम्दानी गरे । विगतमा गरिएको धान खेती बाट हुने प्रतिफल र फूलबाट आएको प्रतिफल निकै अन्तरले बढ्यो ।
उनको अनुसार फूल खेती वर्षमा २ पटक गर्न सकिन्छ । असार, साउनदेखि मंसिर सम्म र फागुन देखि असार सम्म । अहिले उनी एक बिगाहामा खेती गर्छन् फूल राम्रो फूलेको छ । भने एक सिजन मा ७ लाख बराबर सम्मको करोबार हुन सक्छ । उनले उत्पादित फूल र माला टीकापुर, लम्की, अत्तरिया, धनगढी लगायत बर्दियाको राजापुर, बाँकेको कोहलपुर, नेपालगञ्जसम्म पुगाउँदै आएका छन् ।
समाचार 
